Wniosek o ukaranie powinien zawierać:
1. imię i nazwisko oraz adres obwinionego, a także inne dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości,
2. określenie zarzucanego obwinionemu czynu ze wskazaniem miejsca, czasu, sposobu i okoliczności jego popełnienia,
3. wskazanie dowodów,
4. imię i nazwisko oraz podpis sporządzającego wniosek, a także adres, gdy wniosek pochodzi od pokrzywdzonego.
Wniosek o ukaranie składany przez oskarżyciela publicznego powinien ponadto zawierać wskazanie:
1. przepisów, pod które zarzucany czyn podpada,
2. miejsca zatrudnienia obwinionego i danych o jego warunkach materialnych, rodzinnych i osobistych,
3. pokrzywdzonych, o ile takich ujawniono,
4. wysokości wyrządzonej szkody,
5. stanowiska osoby sporządzającej wniosek,
6. sądu właściwego do rozpoznania sprawy,
7. danych dotyczących uprzedniego skazania sprawcy za podobne przestępstwo lub wykroczenie.
Do każdego wniosku o ukaranie dołącza się materiały postępowania przygotowawczego lub czynności wyjaśniających, jeżeli były one prowadzone, a do wiadomości sądu - adresy świadków i pokrzywdzonych.
Oskarżyciel publiczny może, za zgodą obwinionego, przesłuchanego uprzednio w toku czynności wyjaśniających w trybie art. 54 § 6, umieścić we wniosku o ukaranie wniosek o skazanie obwinionego za zarzucany mu czyn bez przeprowadzania rozprawy i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego albo odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego. Wniosek o skazanie jest możliwy tylko wówczas, gdy w świetle zebranych dowodów wyjaśnienia obwinionego oraz okoliczności popełnienia wykroczenia nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy. Obwiniony, jeżeli nie dotyczy go wniosek o skazanie, może po wezwaniu na rozprawę lub zawiadomieniu o jej terminie wystąpić z wnioskiem o skazanie w określony sposób bez przeprowadzania rozprawy.
Wniosek oskarżyciela o skazanie bez rozprawy nie może zostać uwzględniony, jeśli w określonym przez sąd terminie pokrzywdzony zgłosił wobec niego sprzeciw. Dotyczy to jednak wyłącznie takiego pokrzywdzonego, który złożył oświadczenie o przyłączenie się do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Jeśli sąd uwzględni wniosek o skazanie bez rozprawy, skazuje obwinionego wyrokiem.
Prezes sądu, kierując sprawę na rozprawę, zarządza zawiadomienie o jej miejscu i terminie oskarżyciela, pokrzywdzonego i obwinionego oraz obrońcę i pełnomocnika, gdy zostali ustanowieni; zarządza on także wezwanie na rozprawę świadków oraz sprowadzenie innych dowodów. Udział w rozprawie obwinionego zależy od uznania prezesa sądu lub sądu - jeżeli prezes sądu lub sąd uzna udział obwinionego na rozprawie za niezbędny, zarządzając zawiadomienie go o jej miejscu i terminie, zarządza jednocześnie wezwanie obwinionego do osobistego stawiennictwa, pod rygorem przymusowego doprowadzenia.
W sprawach o wykroczenie ustawodawca wprowadził więcej możliwości rozpoznania sprawy pod nieobecność stron. Jeśli niestawiennictwo obwinionego nie jest usprawiedliwione, sąd może przed odroczeniem rozprawy przesłuchać świadków, którzy się stawili. Możliwe jest również nieprzeprowadzanie żadnych innych dowodów, jeżeli przyznanie się obwinionego do winy nie budzi wątpliwości, a także skazanie obwinionego bez rozprawy - we wskazanych wyżej przypadkach.
Wydany w wyniku rozpoznania sprawy wyrok jest sporządzany na piśmie. Wyrok skazujący oprócz wymogów właściwych dla wszystkich wyroków, określonych w kodeksie postępowania karnego, powinien zawierać także:
* dokładne określenie przypisanego obwinionemu czynu i jego kwalifikację prawną,
* rozstrzygnięcie co do kary i środków karnych, a w razie potrzeby co do zaliczenia na poczet zakazu prowadzenia pojazdów - okresu zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie do ich prowadzenia oraz zaliczenie okresu zatrzymania na poczet wymierzonej kary aresztu lub grzywny.
Stronom postępowania w sprawach o wykroczenia przysługują środki odwoławcze w postaci apelacji i zażalenia. Apelacja służy stronom od wyroku sądu pierwszej instancji, natomiast zażalenie przysługuje w wypadkach wskazanych w ustawie. Przysługuje ono stronom, a także osobie, której postanowienie, zarządzenie lub inne czynności bezpośrednio dotyczą.
Kodeks przewiduje również nadzwyczajne środki zaskarżenia w postaci kasacji i wznowienia postępowania. Kasację w sprawach o wykroczenia może wnieść wyłącznie Minister Sprawiedliwości-Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich, a w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych także Naczelny Prokurator Wojskowy. Kasację można wnieść od każdego prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe tylko z powodu uchybień wskazanych w art. 104 § 1 kodeksu lub innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia; kasacja nie może być wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary. Natomiast do wznowienia postępowania prawomocnie zakończonego w trybie przepisów niniejszego kodeksu stosuje się odpowiednio przepisy art. 540-542 , 544 § 2 i 3 oraz art. 545-548 Kodeksu postępowania karnego.
źródło: justitia.pl
Postępowanie zwyczajne
Podstawę do wszczęcia postępowania stanowi wniosek o ukaranie złożony przez organ uprawniony do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w danej sprawie, a w wypadkach określonych w art. 27 § 1 i 2 kodeksu także wniosek złożony przez pokrzywdzonego.