Oskarżycielem publicznym mogą być także organy administracji rządowej i samorządowej, organy kontroli państwowej i kontroli samorządu terytorialnego oraz straże gminne (miejskie), ale tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania ujawniły wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie. Również prokurator może wnieść wniosek o ukaranie w każdej sprawie o wykroczenie stając się oskarżycielem publicznym. Może on także wstąpić do postępowania wszczętego na podstawie wniosku o ukaranie wniesionego przez innego oskarżyciela. W obu wypadkach udział prokuratora wyłącza udział innego oskarżyciela publicznego.
Obwinionym jest osoba, przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenie. Do osoby tej stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania karnego odnoszące się do oskarżonego, a mianowicie:
* art. 74 § 1 i 2 kpk, stanowiący, iż oskarżony (obwiniony) nie ma obowiązku dowodzenia swej niewinności ani też obowiązku dostarczania dowodów na swoją niekorzyść; ma jednak obowiązek poddać się niektórym czynnościom, takim jak oględziny ciała, badania psychologiczne i psychiatryczne,
* art. 75 kpk, nakładający na obwinionego obowiązek stawiania się na każde wezwanie sądu,
* art. 76 kpk, odnoszący się do obwinionego nieletniego lub ubezwłasnowolnionego; w takim przypadku jego przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą pozostaje mogą podejmować na jego korzyść wszelkie czynności procesowe,
* art. 175 kpk, zgodnie z którym obwiniony ma prawo składania wyjaśnień, może jednak bez podania powodów odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania lub odmówić składania wyjaśnień.
W postępowaniu w sprawie o wykroczenia obwiniony musi mieć obrońcę przed sądem, jeżeli:
1. jest głuchy, niemy lub niewidomy,
2. zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.
Natomiast gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, obwinionemu, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza się na jego wniosek obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez poważnego uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
Pokrzywdzonym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia jest ten, czyje dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez wykroczenie. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe. Do pokrzywdzonego stosuje się odpowiednio art. 49 § 3 oraz art. 51 Kodeksu postępowania karnego, co oznacza, że za pokrzywdzonego uważa się także zakład ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu przez wykroczenie lub jest zobowiązany do jej pokrycia, a za pokrzywdzonego, który nie jest osobą fizyczną czynności procesowych dokonuje organ uprawniony do działania w jego imieniu. Pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego.
źródło: justitia.pl