czwartek, listopad 21, 2024
piątek, 10 maj 2019 09:32

Śladami Joannitów w lubuskim

W lubuskim jest wiele ciekawych zabytków kojarzonych często z południowymi krańcami zachodniego Pomorza albo historycznym Śląskiem, którego część należy do tego województwa. Niewielu wie o budowlach, które pozostawili po sobie Joannici, zakon, który przetrwał w różnych formach organizacyjnych do dzisiaj.

 

Joannici, inaczej kawalerowie maltańscy to zakon rycerski powstały w Europie w okresie wypraw krzyżowych. Początki zakonu joannitów sięgają 2. polowy XI wieku, jako bractwa założonego przy szpitalu św. Jana Chrzciciela, a w początkach XII wieku przekształcił się w zakon rycerski. Do zakonu Joannitów przyjmowano rycerzy katolickich różnych narodowości, podobnie jak u Templariuszy, a inaczej jak u Krzyżaków. Zadaniem Joannitów było dbanie o bezpieczeństwo wewnątrz Królestwa Jerozolimskiego. Byli silni nie tylko na lądzie, dysponowali bardzo dużą flotą. Przez lata Joannici urośli w siłę budując komandorie w całej Europie, również na ziemiach polskich, zwłaszcza po likwidacji zakonu Templariuszy.

Na ziemi lubuskiej powstawały komandorie (inaczej komturie) Joannitów, a jedna z nich zorganizowana została na bazie wsi Łagów, która od 1251 roku należała do Templariuszy. Kiedy zakon Templariuszy upadł, wieś przeszła w prywatne ręce, a w 1347 roku została sprzedana Joannitom. 3 lata później zaczęto budowę zamku na wzgórzu w przesmyku między jeziorami, czyli w miejscu naturalnie obronnym. Jako pierwszy powstał wysoki budynek mieszkalny, wbudowany mur na planie kwadratu. W późniejszych latach zbudowano wieżę, budynek bramny, pozostałe budynki, a całość otoczono murem zewnętrznym. W zasadzie zamek nie brał udziału w działaniach wojennych, poza jednym incydentem w 1640 roku. Przetrwał do dzisiaj, urządzono w nim hotel i restaurację. Swobodny dostęp na wieżę pozwala na podziwianie okolicy i obydwu jezior. Łagów to dzisiaj popularna miejscowość turystyczna, słynąca ze specyficznego mikroklimatu (zobacz - https://discover.pl/zamek-joannitow-w-lagowie/ ).

Drugi zamek Joannitów powstał w Słońsku, gdy Joannici przejęli rycerski dwór obronny. Poważniejszej przebudowy dokonano dopiero w XVI wieku, a w 1652 roku zamek został zniszczony przez Szwedów. Został odbudowany jako barokowa rezydencja z zachowana funkcją obronna dzięki fosie, którą zasypano dopiero w 1783. Likwidacja zakonów w Prusach w 1810 roku dotyczyła również zakonu Joannitów, a zamek przeszedł w ręce stowarzyszenia Zakon Joannitów Królestwa Pruskiego. Muzeum i archiwum zakonu przepadło po II wojnie światowej, a budynek został zniszczony w pożarze w 1975 roku. Obecnie to ruiny (więcej - https://discover.pl/zamek-joannitow-w-slonsku/ ).

Dla tych, którym to za mało, lubuskie oferuje o wiele więcej zamków i pałaców, a także wiele innych ciekawych atrakcji. Pozostając przy Słońsku – park narodowy Ujście Warty to obowiązkowy punkt programu zwiedzania. W okolicy warto zobaczyć twierdzę pruską w Kostrzynie. Ciekawostka - jeden z fortów pomocniczych jest kilka kilometrów za granicą, w Niemczech, drugi fort jest w lesie przylegającym do pola namiotowego Pol'and'Rock Festival w Kostrzynie. Nieopodal ciekawy pałac w Dąbroszynie i kaplica Templariuszy w Chwarszczanach – jedna pozostałość po tym zakonie. W lubuskim można odwiedzić wiele ciekawych miejsc pod jednym warunkiem – trzeba zjechać z autostrady albo drogi ekspresowej. 

Zobacz także - symbolika krzyża maltanskiego