Użycie broni palnej przez pracowników ochrony

Punktem wyjścia dla rozważań związanych z zastosowaniem broni palnej przez pracowników ochrony jest ustalenie co zalicza się do kategorii broni palnej. Na podstawie zapisu art.7 ust. 1 ustawy z dnia 21maja 1999 r. o broni i amunicji, bronią palną w rozumieniu ustawy jest niebezpieczne dla życia lub zdrowia urządzenie, które w wyniku działania sprężonych gazów, powstających na skutek spalania materiału miotającego, jest zdolne do wystrzelenia pocisku lub substancji z lufy albo z elementu zastępującego lufę, a przez to do rażenia celów na odległość.

Nie ulega wątpliwości ,że broń palna stanowi szczególny środek oddziaływania na inne osoby w celu zmuszania ich do określonego zachowania się, w związku z czym jej zastosowanie musi podlegać określonym rygorom.
Na podstawie treści art. 36 ust.1 pkt. 5 ustawy o ochronie osób i mienia w związku z §1 ust. 1 wskazanego wyżej rozporządzenia pracownik posiadający licencję pracownika ochrony fizycznej przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia w granicach chronionych obiektów i obszarów ma prawo do użycia broni palnej w następujących przypadkach:

§ w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby,

§ przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby,

§ przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie, przemocą odebrać broń palną pracownikowi ochrony,

§ w celu odparcia gwałtownego bezpośredniego i bezprawnego zamachu na ochraniane osoby, wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne.

Wyjaśnienia wymaga co należy rozumieć przez bezpośredni i bezprawny zamach. Jeśli chodzi o pojęcie zamachu to może on przejawiać się zarówno w działaniu jak i zaniechaniu, które zagraża naruszeniem dóbr prawnych. Zamach jest bezpośredni, jeżeli stwarza natychmiastowe niebezpieczeństwo naruszenia dobra prawnego. Bezprawność zamachu polega na naruszeniu dobra chronionego przez obowiązujące przepisy prawne.

Przez użycie broni palnej rozumie się oddanie strzału w kierunku osoby w celu jej obezwładnienia.

# Pracownik ochrony zgodnie z §2 rozporządzenia przed użyciem broni palnej jest obowiązany: po okrzyku ,,Pracownik ochrony” wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem , a w szczególności do natychmiastowego porzucenia broni lub niebezpiecznego narzędzia, odstąpienia od bezprawnych działań lub użycia przemocy,
# w razie niepodporządkowania się wezwaniom określonym powyżej, zagrozić użyciem broni palnej, okrzykiem ,,Stój bo strzelam”,
# oddać strzał ostrzegawczy w górę, jeżeli nie zagraża to życiu lub zdrowiu pracownika ochrony lub innej osoby, a czynności wcześniej opisane okażą się bezskuteczne.

W przypadku gdy wszelka zwłoka groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia pracownika ochrony lub innej osoby, nie jest on zobowiązany ani do zagrożenia użyciem broni palnej, ani też do oddania strzału ostrzegawczego.

Zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy o ochronie osób i mienia użycie broni palnej powinno nastąpić w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę osobie, przeciwko której użyto broni i nie może zmierzać do pozbawienia jej życia, a także narażać na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia innych osób.

Wyłączone jest użycie broni palnej, w stosunku do kobiet w widocznej ciąży, osób których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, osób w podeszłym wieku oraz o widocznej niepełnosprawności.

Jeżeli w wyniku użycia broni palnej nastąpiło zranienie osoby, pracownik ochrony jest obowiązany natychmiast udzielić tej osobie pomocy przedmedycznej, a w razie potrzeby podjąć niezwłoczne działania w celu zapewnienia pomocy lekarskiej.

W sytuacji opisanej wyżej, a także gdy w wyniku użycia broni palnej nastąpiła śmierć osoby lub szkoda w mieniu, pracownik ochrony jest obowiązany do:

§ zabezpieczenia, w miarę możliwości, śladów na miejscu zdarzenia i niedopuszczenia na to miejsce, do czasu przybycia Policji, osób postronnych,

§ ustalenia w miarę możliwości, tożsamości osób będących świadkami zdarzenia,

§ niezwłocznego wezwania lekarza, w przypadku gdy nastąpiła śmierć lub podejrzenie śmierci osoby.

Zabezpieczenie śladów w miejscu zdarzenia dotyczy wszelkich przedmiotów, które stanowić mogą dowód zdarzenia, w tym również broni palnej, która została użyta.

Każdy przypadek użycia przez pracownika ochrony broni palnej lub podjęcia czynności określonych w §2 rozporządzenia wymaga sporządzenia pisemnego meldunku, który powinien w szczególności zawierać. § wskazanie numeru licencji , imię i nazwisko pracownika ochrony,

§ datę, godzinę i miejsce użycia broni palnej,

§ informację dotyczącą okoliczności poprzedzających użycie broni palnej,

§ informację o skutkach użycia broni palnej,

§ informację o udzieleniu pierwszej pomocy przedmedycznej i jej zakresie.

Użyty w treści przepisu zwrot w szczególności oznacza, że wskazanie danych, które powinny znaleźć się w pisemnym meldunku, nie ma charakteru zamkniętego i znaleźć się w nim mogą również inne dane np. dotyczące świadków zdarzenia.

W każdym przypadku użycia broni palnej oraz oddania strzału ostrzegawczego pracownik ochrony jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym bezpośredniego przełożonego oraz najbliższą jednostkę Policji.

W myśl zapisu art. 37 ustawy o ochronie osób i mienia pracownik ochrony przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia poza granicami chronionych obiektów i obszarów ma prawo do użycia podczas konwojowania wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych broni palnej, w przypadku gwałtownego , bezprawnego zamachu na konwojowane wartości lub osoby je ochraniające.

Pracownik ochrony nosi przydzieloną broń palną tylko wtedy, gdy występuje w umundurowaniu lub w ubiorze używanym przez specjalistyczną uzbrojoną formacje ochronną.

Powyższego zapisu nie stosuje się w przypadku, gdy pracownik ochrony wykonuje zadania ochrony osób w miejscu publicznym.

Zakaz noszenia przy sobie broni palnej przez pracownika ochrony przewiduje art. 41 ustawy o ochronie osób i mienia, jeżeli pracownik ten wykonuje bezpośrednio zadania w zakresie utrzymania bezpieczeństwa, porządku publicznego podczas trwania masowych imprez publicznych.

Zagadnienie powyższe reguluje również ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych, a także wydane na podstawie art. 18 ustawy, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2002 r., w sprawie wymogów, jakie powinny spełniać służby porządkowe organizatora imprezy masowej w zakresie wyszkolenia i wyposażenia oraz szczegółowych warunków i sposobu ich działania .

Zgodnie z treścią § 5 tego rozporządzenia, członków służb porządkowych, w zależności od potencjalnego ryzyka i potrzeb, wyposaża się w: § łączność bezprzewodową,

§ ręczne wykrywacze metalu,

§ latarki elektryczne,

§ środki opatrunkowe,

§ wzory biletów, identyfikatorów i zaproszeń,

§ środki transportu,

§ inne niezbędne i prawnie dozwolone środki ochrony osobistej.

Wyliczenie powyższe ma charakter zamknięty, w związku z czym nie przewiduje się stosowania broni palnej, zgodnie z treścią powyższego przepisu.

Autor: Robert Ciszak

źródło: www.justitia.pl