Rys. umiejscowienia włosa w skórze z "Wheater. Histologia. Podręcznik i Atlas" B. Young i in. Wrocław 2010, str. 183
Włos składa się z części wolnej, wystającej nad powierzchnią naskórka i tkwiącego w skórze właściwej korzenia. Korzeń włosa jest na końcu rozszerzony cebulkowato tworząc tzw. cebulkę włosa. Cebulka włosa a szczególnie jej szczytowa część zwana macierzą jest miejscem intensywnych podziałów komórkowych, które prowadzą do tworzenia włosa. Od spodu w cebulkę uwypukla się łącznotkankowa brodawka włosa, utworzona przez skórę właściwą. W brodawce znajdują się liczne naczynia krwionośne i zakończenia nerwowe.
Korzeń włosa ma budowę warstwową, na którą składają się :
-włos właściwy
-pochewki włosa- wewnętrzna i zewnętrzna
-torebka włosa
W zależności od wysokości poprzecznego przekroju włosa wzajemny układ wymienionych części jest różny, dlatego też najlepiej rozpatrywać jego budowę w takim miejscu, w którym jest ona najbardziej typowa, tzn. zawierająca wszystkie elementy składowe korzenia włosa. Takim miejscem jest przekrój poprzeczny przez korzeń włosa w połowie jego długości pomiędzy cebulką a naskórkiem.
W tym przekroju włos właściwy tworzą trzy koncentrycznie leżące warstwy;
-powłoczka włosa (cuticula pili)
-kora włosa (cortex pili)
-rdzeń włosa (medulla pili)
Rys. budowa włosa z "Wheater. Histologia. Podręcznik i Atlas" B. Young i in. Wrocław 2010, str. 176
Powłoczka włosa jest jego warstwą powierzchowną. Jest ona bardzo cienka; jest zbudowana z jednej warstwy komórek zrogowaciałych, a więc martwych, ułożonych dachówkowato lub na kształt łusek. Komórki powłoczki włosa zawierają keratynę twardą.
Warstwa korowa włosa stanowi jego zasadniczą część .Składa się ona z licznych pokładów koncentrycznie ułożonych komórek wrzecionowatych, układających się długą osią równolegle do długiej osi włosa. Komórki te wypełnione są ziarnami pigmentu i keratyną twardą.
Rdzeń włosa jest zbudowana z komórek wielobocznych, posiadających wyraźne jądra komórkowe. Najlepiej rozwiniętą istotę rdzenną mają włosy grube.
Barwa włosa zależy od liczby ziaren pigmentu znajdujących się w komórkach kory .Pigment jest produktem melanocytów zlokalizowanych w tzw. macierzy cebulki włosa. W komórkach zrogowaciałych włosa znajdują się puste przestrzenie wypełnione powietrzem. Obecność tych przestrzeni wpływa również na kolor włosów. Są one szczególnie liczne we włosach siwych.
Pochewka wewnętrzna włosa otacza włos właściwy od zewnątrz.
Składa się ona z trzech warstw:
-powłoczki pochewki
-warstwy nabłonkowej ziarnistej
-warstwy nabłonkowej jasnej
Obie ostatnie warstwy zawierają ziarenka krato hialiny.
Pochewka zewnętrzna korzenia włosa ma budowę warstwy rozrodczej naskórka. Składa się ona z kilku do kilkunastu pokładów elementów wielobocznych (komórki kolczyste) oraz z jednej warstwy komórek walcowatych.
Torebka włosa zbudowana jest z dużej ilości włókien tkanki łącznej. Do torebki włosa przyczepia się mięsień przywłośny, czyli napinacz włosa. W trójkącie utworzonym przez korzeń włosa, naskórek i mięsień przywłośny leżą gruczoły łojowe.
Mieszki włosowe wykazują cykliczną aktywność .W tzw. cyklu włosowym wyróżniamy następujące stadia:
Anagen - okres wzrostu włosa, który łączy się z licznymi podziałami mitotycznymi i namnażaniem się komórek macierzy cebulki włosa.
Katagen, w którym ustają podziały komórkowe.
Telogen, w którym dochodzi do wypadnięcia włosa i odpoczynku komórek macierzystych.
Włosy różnią się okresami swego wzrostu i trwania, które wynoszą od trzech lat dla włosów pokrywy czaszki do 3-4 miesięcy dla rzęs.