Sucha skóra jest często spotykanym objawem klinicznym u dzieci, szczególnie charakterystyczna jest dla pacjentów chorujących na atopowe zapalenie skóry (AZS). Przyczyną jej występowania jest uszkodzenie bariery naskórkowej, której obiektywnym wyznacznikiem jest nadmierna przeznaskórkowa utrata wody, podwyższone pH oraz niedostateczna synteza naturalnego czynnika nawilżającego.
Celem badania własnego było określenie właściwości produktów dermokosmetycznych, Dermedic Linum Emolient lotion do ciała oraz Dermedic Linum Emolient Baby balsam lekki do ciała w zakresie:
działania przeciwświądowego (skala VAS), ,wpływu na pH skóry, ograniczenia (trasepidermal water loss) TEWL, stopnia natłuszczenia skóry, tolerancji klinicznej (brak podrażnień) w grupie chorych na atopowe zapalenie skóry.
Badaniem objęto 61 osób w tym 31 osób dorosłych oraz 30 dzieci chorujących na atopowe zapalenia skóry o nasileniu łagodnym. Osoby dorosłe stosowały preparat Dermedic Linum Emolient lotion do ciała, a w grupie pediatrycznej aplikowano Dermedic Linum Emolient Baby balsam lekki do ciała 2 x dziennie przez 2 tygodnie.
U każdego z badanych dokonywano pomiaru nasilenia świądu (skala VAS), pH (phametr), TEWL (tewametr), wydzielania sebum (sebumetr) przed leczeniem, 3 godziny po aplikacji preparatu oraz po 2 tygodniach regularnego stosowania.
W przeprowadzonym badaniu wykazano, że 2. tygodniowa aplikacja emolientów w grupie dzieci oraz w grupie osób dorosłych w sposób istotny ograniczyła przeznaskórkową utratę wody TEWL.
W obu grupach badanych w trakcie stosowania emolientów obserwowano również zmniejszenie uczucia świądu oraz normalizację poziomu pH skóry. Prawidłowe pH skóry (odczyn lekko kwaśny w przedziale 4,5-6) odpowiada za integralność bariery naskórkowej i odpowiedź przeciwbakteryjną.
Zaobserwowano istotny wzrost wydzielania sebum w całej grupie chorych zarówno po 3h od aplikacji, jak też po 2 tygodniach stosowania preparatu. Balsamy były dobrze tolerowane zarówno w grupie dzieci, jak i dorosłych, u żadnej z badanych osób nie występowało pieczenie czy podrażnienie skóry.
Na podstawie przeprowadzonych badań własnych wykazano, że preparaty emolientowe Dermedic Linum Emolient mają wysoką skuteczność terapeutyczną w leczeniu objawów suchej skóry w przebiegu atopowego zaplenia skóry u dzieci i dorosłych oraz cechują się wysokim profilem bezpieczeństwa.
Wyniki stosowania Dermedic Linum Emolient Lotion do ciała u pacjentów dorosłych
W trakcie stosowania emolientu u żadnego z pacjentów nie stwierdzono podrażnienia skóry, preparat był bardzo dobrze tolerowany.
U pacjentów dorosłych nasilenie świądu według skali VAS wynosiło przed leczeniem średnio 3,3 punktów (zakres 1-5), a po 2 tygodniach stosowania Dermedic Linum Emolient lotion do ciała co najmniej 2x dziennie obserwowano spadek punktacji w skali VAS średnio do 0,7 punktów (zakres 0-2).
W tej samej grupie średnia wartość pH przed eksperymentem wynosiła 4,9, 3 godziny po aplikacji po aplikacji uległa zmniejszeniu do 4,7 przy czym po 2 tygodniach stosowania lotionu zwiększała się do średniej wartości 5,1 przy czym różnice te były istotne statystycznie (p<0,05 dla wszystkich porównań).
Ryc. 1
Poziom pH przed leczeniem po trzech godzinach oraz po 2 tygodnia stosowania Dermedic Linum Emolient Lotion do ciała w całej grupie osób dorosłych.
Średnia wartość przeznaskórkowej utraty wody (TEWL) wynosiła przed badaniem 16,5 g/m2/h, następnie 3 godziny po aplikacji ulegała zmniejszeniu do 10 g/m2/h by po 2 tygodniach systematycznego stosowania obniżyć się do wartości 2,5g/m2/h. Analiza statystyczna wykazała że w trakcie stosowania preparatu dochodziło od istotnego obniżenia TEWL (p<0,05 dla wszystkich porównań).
Ryc. 2
Poziom TEWL przed leczeniem po trzech godzinach oraz po 2 tygodnia stosowania Dermedic Linum Emolient lotion do ciała w całej grupie.
Poziom wydzielania sebum przed aplikacją preparatu był niewielki i wynosił średnio 1,7 µg/cm2, 3 godziny po aplikacji wzrastał do poziomu 33,1 µg/cm2, a po 2 tygodniach aplikacji poziom wydzielania sebum wynosił 10 µg/cm2. Analiza statystyczna wykazała, że wzrost wydzielania sebum miał znamienność statystyczną zarówno po 3 h od aplikacji, jak też po 2 tygodniach stosowania preparatu (p<0,05 dla wszystkich porównań).
Ryc. 3
Poziom wydzielania sebum przed leczeniem po trzech godzinach oraz po 2 tygodnia stosowania Dermedic Linum Emolient lotion do ciała w całej grupie.
Wyniki stosowania Dermedic Linum Emolient Baby lekki balsam do ciała na grupie pediatrycznej
W trakcie stosowania emolientu u żadnego dziecka nie stwierdzono pieczenia czy podrażnienia skóry, preparat był bardzo dobrze tolerowany.
U dzieci poziom świądu według skali VAS określany przez rodziców wynosił średnio 2,5 punktów (zakres 0-3) przed leczeniem a po 2 tygodniach stosowania Dermedic Linum Emolient Baby balsam lekki do ciała co najmniej 2x dziennie obserwowano spadek punktacji w skali VAS do średnio 0,2 punktów (zakres 0-1).
W grupie dzieci średnia wartość pH przed eksperymentem wynosiła 4,6, 3 godziny po aplikacji ulegała zwiększeniu do 4,7 jednak różnica ta nie była znamienna statystycznie (p>0,05), przy czym po 2 tygodniach stosowania lotionu zwiększała się istotnie do wartości 4,9 (p<0,05).
Ryc. 4
Poziom pH przed leczeniem po trzech godzinach oraz po 2 tygodnia stosowania Dermedic Linum Emolient lotion do ciała w całej grupie pacjentów pediatrycznych.
Średnia wartość przeznaskórkowej utraty wody (TEWL) wynosiła przed badaniem 9,47 g/m2/h, następnie 3 godziny po aplikacji emolientu ulegała zmniejszeniu do 8 g/m2/h, ale różnica ta nie wykazywała znamienności statystycznej (p>0,05). Po 2 tygodniach systematycznego stosowania wartość TEWL obniżyła się istotnie do wartości 2,9g/m2/h (p<0,05).
Ryc. 5
Poziom TEWL przed leczeniem po trzech godzinach oraz po 2 tygodnia stosowania Dermedic Linum Emolient Baby lekki balsam do ciała w całej grupie pacjentów pediatrycznych.
Poziom wydzielania sebum przed badaniem wynosił w grupie pediatrycznej średnio 1, 1 µg/cm2, następnie po 3 godzinach od aplikacji wzrastał do poziomu 15,7 µg/cm2, a po 2 tygodniach codziennego stosowania preparatu poziom wydzielania sebum wynosił 4,4 µg/cm2. Analiza statystyczna wykazała, że wzrost wydzielania sebum miał znamienność statystyczną zarówno po 3 h od aplikacji jak też po 2 tygodniach stosowania preparatu (p<0,05).
Ryc. 6
Poziom wydzielania sebum przed leczeniem po trzech godzinach oraz po 2 tygodnia stosowania Dermedic Linum Emolient Baby, balsam, lekki do ciała w całej grupie pacjentów pediatrycznych.
Terapeutyczna i prewencyjna rola emolientów - podsumowanie i wnioski
Uzyskane wyniki pozwalają na stwierdzenie, że w czasie aplikacji emolientów dochodziło do poprawy kondycji skóry poprzez zwiększenie nawilżenia i natłuszczenia skóry oraz normalizację wartości pH. Przemawia to za słusznością stwierdzenia, że regularne stosowanie emolientów jest kluczowe do zachowania integralności bariery naskórkowej i jej prawidłowego funkcjonownia u pacjentów chorych na AZS.
Dodatkowo należy pamiętać, że regularna aplikacja emolientów zawierających w swoim składzie substancje aktywne (m.in. lipidy, humektanty, olej lniany) zapewnia równocześnie istotną redukcję całkowitego zużycia preparatów kortykosteroidowych przez chorych na AZS. Dodatkowo równoczesne stosowanie emolientów z kortykosteroidami ogranicza rozwój działań niepożądanych po lekach miejscowych. Celem osiągnięcia odpowiednich efektów terapeutycznych poprzez stosowanie emolientów należy zawsze rekomendować chorym ich stosowanie nie tylko w okresie zaostrzenia choroby, ale również w okresie remisji klinicznej. Takie postepowanie leczniczo- pielęgnacyjne jest w stanie doprowadzić do wydłużenia okresów remisji klinicznej oraz zmniejszenia stopnia nasilenia choroby.
Ostatnio w piśmiennictwie podkreśla się również rolę tych preparatów w prewencji pierwotnej atopowego zapalenia skóry oraz marszu alergicznego. Zapewnienie ciągłości bariery naskórkowej jest bowiem do pewnego stopnia w stanie ograniczyć przeznaskórkowe przenikanie alergenów i wtórny rozwój zapalenia. Najnowsze badania pokazują, że prowadzenie programów edukacyjnych przez dermatologów dla chorych na atopowe zapalenie skóry w sposób istotny zwiększyło zużycie emolientów, wydłużyło czas remisji, zmniejszyło liczbę zaostrzeń, a co się z tym wiąże liczbę wizyt lekarskich. Wykazano również, że regularne stosowanie emolientów przyczynia się do złagodzenia objawów choroby oraz świądu, a także poprawia jakość snu u chorych na atopowe zapalenie skóry.
Na podstawie przeprowadzonych badań własnych wykazano, że preparaty emolientowe Dermedic Linum Emolient lotion do ciała oraz Dermedic Linum Emolient Baby balsam lekki do ciała mają wysoką skuteczność terapeutyczną w leczeniu objawów suchej skóry w przebiegu atopowego zaplenia skóry i cechują się wysokim profilem bezpieczeństwa.
Emolienty nie tylko dla chorych na AZS
„Na nadmierne przesuszenie skóry ma wpływ wiele czynników zarówno pochodzenia wewnętrznego - czynniki genetyczne, zaburzenia hormonalne (w tym okołomenopauzalne) oraz zewnętrznego, takie jak: dieta uboga w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, palenie papierosów, nadmierna ekspozycja na słońce czy korzystanie z solarium, a także częste przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych, praca w oświetleniu jarzeniowym, czy też kontakt z chlorowaną wodą w basenie. Do podrażnienia skóry może się przyczynić również noszenie odzieży wełnianej, a nawet odzieży w ciemnych kolorach (ze względu na właściwości drażniące niektóre barwników zawartych w tkaninach). Stosowanie w codziennej pielęgnacji preparatów emolientowych, np. Dermedic Linum Emolient, może być rekomendowane dla każdej osoby z objawami suchej lub bardzo suchej skóry z tendencją do podrażnień.”– mówi prof. dr hab. n. med. Joanna Narbutt z Kliniki Dermatologii i Wenerologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.