Ochrona skóry przed promieniowaniem słonecznym
(materiały zebrane i opracowane na podstawie wykładu prof. Dr hab. Joanny Narbutt
oraz materiałów Instytutu Badawczo Rozwojowego marki Dermedic)
Rodzaje promieniowania słonecznego
Słońce emituje trzy rodzaje promieniowania: ultrafioletowe, promieniowanie widzialne i podczerwień.
Promieniowanie ultrafioletowe jest aktywne biologicznie. Dzielimy je umownie na 3 pasma: UV-C (100-280nm), UV-B (280-320nm) i UV-A (320-400nm).
Zabójcze dla życia promieniowanie UV-C (stosowane do sterylizacji narzędzi chirurgicznych) jest na szczęście całkowicie pochłaniane przez górne warstwy atmosfery.
Bardzo aktywne biologicznie promieniowanie UV-B, powodujące szybko widoczny efekt oparzenia skóry, jest w znacznej części pochłaniane przez warstwę ozonową w stratosferze (tylko kilka procent dociera do powierzchni Ziemi).
Natomiast promieniowanie UV-A, w znikomym stopniu osłabiane przez atmosferę, wnika głębiej w skórę i wpływa na system immunologiczny.
Światło widzialne to część promieniowania, na którą reaguje siatkówka oka człowieka w procesie widzenia. Dla człowieka promieniowanie to zawiera się w przybliżeniu w zakresie długości fal 380-780 nm (co najmniej).
Promieniowanie podczerwone (infrared radiation, IR) stanowią fale o długości 760 nm - 1 mm. Dzieli się je na 3 pasma: IR-A o długości 760–1400 nm, IR-B (1400–3000 nm) i IR-C (3000 nm–1 mm).
W jaki sposób poszczególne rodzaje promieniowania słonecznego oddziałują na skórę?
UVA przenika do skóry właściwej i powoduje:
-fotostarzenie się skóry
-degradację włókien kolagenu i elastyny
-fotodermatozy i alergie posłoneczne
-Zaburzenia pigmentacji (przebarwienia i plamy barwnikowe)
-rozwój nowotworów skóry
UVB dociera do zewnętrznej warstwy naskórka i odpowiada za
-oparzenia
-rumień
-wytwarzanie melaniny (barwnika wywołującego opaleniznę)
INFRARED (IR) dociera do głębokich warstw skóry i odpowiada za:
-miejscowe przegrzewanie skóry
-fotostarzenie się skóry
-powstawanie reakcji zapalnych
-degradację włókien kolagenu i elastyny
-promieniowanie to wzmacnia efekty działania promieniowania UVA i UVB
W jaki sposób należy chronić skórę przed szkodliwym wpływem promieni UVA i UVB?
-Unikając ekspozycji na naturalne i sztuczne źródła UVR
-Stosując kremy ochronne o szerokim spektrum działania od najwcześniejszych lat życia
-Nosząc odzież ochronną
Jaka jest rola preparatów z filtrami w codziennym życiu?
Codzienna fotoprotekcja UVB/ UVB zapobiega:
-Przebarwieniom skóry
-Pogrubieniu warstwy rogowej i ziarnistej naskórka
-Powstawaniu nowotworów
-Degradacji włókien kolagenowych
-Przyspieszonemu starzeniu się skóry
Jakie są najczęściej popełniane błędy obniżające skuteczność fotoprotekcji?
Najczęściej popełniane błędy mają dwa podstawowe źródła:
-Błędne postrzeganie roli preparatów ochronnych – stosowanie filtrów tylko w te dni, kiedy osoba zamierza długo przebywać na słońcu, traktując filtr wyłącznie jako zabezpieczenie przed oparzeniem skóry. Nie stosowanie kremów na co dzień, tzw. filtrów miejskich, jako ochrony przed przedwczesnym starzeniem się skóry.
-Nieprawidłowa aplikacja – nakładanie zbyt cienkiej warstwy preparatu, nie ponawianie aplikacji w ciągu dnia lub po wyjściu z wody.
Czy stosowanie filtrów UVA/ UVB może spowodować niedobory witaminy D w organizmie?
Nie. Jest to mit. Brak udokumentowanych badań świadczących o niedoborach witaminy D związanych ze stosowaniem kremów z filtrami. Żaden krem, nawet z największym SPF, nie zapewnia 100% bariery przed promieniami słonecznymi. Jeżeli dotrze do skóry tylko 1% całego promieniowania podczas kilkugodzinnego przebywania na słońcu, to jest to wystarczająca dawka pozwalająca wytworzyć odpowiednią ilość witaminy D.
W jaki sposób prawidłowo stosować filtry ochronne?
-Filtr nakładamy 15-30 minut przed ekspozycją na słońce. Jest to minimalnych czas niezbędny do stworzenia odpowiedniego filmu ochronnego
-Filtr powinien być nakładany grubo, solidnie, 2 mg/cm2. Ponownie należy nałożyć filtr po spoceniu się i po kąpieli.
-Filtr wodoodporny powinien być nakładany ponownie po kąpieli 40-80 minutowej
-Nie należy zapominać o aplikacji kremów szczególnie na uszy, głowę z utratą owłosienia, kark.
-Na co dzień należy stosować tzw. „city blockers” - kremy miejskie
Jakie procesy w skórze wywołuje przewlekła ekspozycja na promieniowanie IR?
Bezpośrednia ekspozycja ludzkiej skóry na promieniowanie słoneczne powoduje wzrost temperatury do około 40°C (nawet 42-43°C) - konwersja podczerwieni w ciepło
Wpływ przewlekłej (3 razy w tygodnie przez 4 tygodnie) ekspozycji ludzkiej skóry na promienie IR powoduje wzrost ekspresji metaloproteinaz, zmniejszenie nasilenia ekspresji prokolagenu oraz TGF- beta co powoduje obniżenie produkcji kolagenu i przyspiesza proces starzenia się skóry.
Ekspozycja skóry na IR indukuje skórną angiogenezę i zaburza równowagę pomiędzy czynnikami pro- i anty-angiogennymi oraz liczbą mastocytów już po 24 godzinach.
Szok termiczny (nagłe ogrzanie) powoduje:
-nasilenie ekspresji metaloproteinazy-1, 3 i 12, co sprzyja rozwojowi elastozy słonecznej
-nasila angiogenezę oraz ekspresję czynnika TGF
-nasila wydzielanie cytokin prozapalnych, m.in. IL-6 i IL-12
-generuje reaktywne formy tlenu w skórze
Jakie są konsekwencje niekontrolowanego wzrostu temperatury skóry ?
-zwiększa stężenie enzymu, który rozkłada włókna kolagenu i elastyny, czyli przyspiesza starzenie się skóry
-wzmaga przepływ krwi w naczyniach krwionośnych, w efekcie uszkodzenia naczyń i powstawania trwałych teleangiektazji
-zwiększa skłonność do powstawania reakcji zapalnych
Jak najpełniej chronić skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania IR?
Zastosowany w formule najnowszego preparatu Sunbrella innowacyjny opatentowany składnik Physavie® posiada szerokie spektrum działania:
-ogranicza negatywne skutki działania promieniowania podczerwonego IR, które powoduje nagrzewanie się skóry (powyżej 40 0 C), w wyniku czego dochodzi do degradacji białka komórkowego i zwiększenia ryzyka wystąpienia zmian nowotworowych.
-wykazuje działanie przeciw zapalne, przez ograniczenie nadmiernego przepływu krwi w naczynkach redukuje powstawanie reakcji zapalnych, w tym rumienia (oparzenia I stopnia), oraz chroni przed trwałymi przebarwieniami skóry spowodowanymi ekspozycją na promieniowanie słoneczne
-aktywuje procesy naprawy kolagenu w skórze, dzięki temu chroni skórę przed fotostarzeniem i starzeniem termicznym.
Jak najpełniej chronić skórę przed szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego?
Sunbrella to dostępna wyłącznie w aptekach kompleksowa seria dermokosmetyków marki Dermedic przeznaczona do profesjonalnej i dopasowanej do konkretnych typów skóry ochrony przeciw promieniowaniu UVA, UVB, a teraz także IR.
Zaawansowana technologia opracowana w laboratoriach DERMEDIC pozwala najskuteczniejszej chronić skórę przeciw całemu widmu światła słonecznego.
Sunbrella Dermedic to nowatorskie podejście do ochrony poprzez:
-zastosowanie kompleksu filtrów fizycznych i chemicznych
-zastosowanie wyłącznie filtrów fizycznych – „ekranów”, w produktach dla skóry szczególnie wrażliwej oraz w produktach dla dzieci
-zastosowanie systemu APS – Advanced Protection System, czyli podwójnego mechanizmu działania, który rozprasza i odbija promienie słoneczne, a także pochłania energię światła słonecznego.
-innowacyjne zastosowanie ochrony przed promieniowaniem podczerwonym IR
Jakie rodzaje filtrów stosujemy w Sunbrelli?
Dermedic w preparatach do ochrony przeciwsłonecznej Sunbrella wykorzystuje zarówno filtry chemiczne jak i fizyczne, które chronią skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UVA i UVB.
Filtry fizyczne (mineralne)
Titanium Dioxide (dwutlenek tytanu) jest naturalnym filtrem przeciwsłonecznym mającym postać drobnego, białego proszku, który rozprasza promienie słoneczne, a jednocześnie nie powoduje bielenia się skóry. Jego cząsteczki są na tyle duże, że nie mają zdolności wnikania w głąb naskórka. Tworzy na powierzchni skóry film ochronny – warstwę zaporową dla promieni UV.
Filtry chemiczne (organiczne)
Tinosorb S to nowoczesny filtr chroniący przed promieniowanie UVA i UVB, jest wysoce fotostabilny
Tinosorb M posiada z kolei niespotykaną właściwość, ponieważ łączy w sobie cechy filtrów chemicznych i mineralnych. Dzięki swojej zmikronizowanej strukturze działa w dwojaki sposób. Z jednej strony rozprasza i odbija promienie słoneczne, z drugiej pochłania energię światła słonecznego.
W wybranych produktach stosujemy dodatkową ochronę: Ronacare AP. Jest to substancja gwarantująca zaawansowaną ochronę przeciwsłoneczną. Dzięki znakomitym właściwościom przeciwutleniającym, zabezpiecza przed oznakami przedwczesnego starzenia się skóry.
Co to jest fotostabilność filtrów i dlaczego jest tak ważna?
Fotostabilność jest to wysoki stopień zdolności cząsteczki filtru do utrzymania swoich właściwości ochronnych w stanie niezmienionym przez określony czas poddania działaniu promieniowania słonecznego. W dermokosmetykach słonecznych Dermedic Sunbrella zastosowano nowoczesne filtry mineralne (fizyczne) i chemiczne - substancje fotostabilne, których właściwości ochronne nie ulegają redukcji podczas ekspozycji na słońcu.
W Sunbrelli zastosowano APS - ADVANCED PROTECTION SYSTEM, czyli system ochrony cząsteczek filtrów przed rozpadem. Fotostabilność filtrów została potwierdzona badaniami w niezależnym laboratorium.
Dlaczego w profesjonalnych produktach do opalania minimalną ochroną skóry jest SPF 15?
Dermokosmetyki, w odróżnieniu od masowych kosmetyków do opalania zapewniają profesjonalną ochronę przeciw promieniowaniu UV powyżej SPF 15. Preparaty te zapewniają ponad 90% ochronę przeciw promieniowaniu UVB, natomiast SPF 50 blisko 100% zabezpieczenie.
Zalecana, podstawowa ochrona przeciwsłoneczna w klimacie umiarkowanym, czyli np. w Polsce przy skórze normalnej to SPF 15, natomiast np. w klimacie gorącym, czyli np. we Włoszech czy Egipcie dla tego samego typu skóry to już SPF 30.
W związku z powyższym dla wszystkich fototypów skóry rekomenduje się stosowanie kosmetyków z SPF nie mniejszym, niż 15. W linii Dermedic Sunbrella dostępne są preparaty do ciała o SPF 15, 30 i 50 oraz kremy ochronne do twarzy o SPF 50+, ponieważ wrażliwa skóra w tej okolicy powinna być szczególnie chroniona.
Jaka jest ilość kosmetyku wymagana przy aplikacji dla zapewnienia pożądanego poziomu ochrony wskazanego na filtrze ochronnym?
W oparciu o liczne badania Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem Światowej Organizacji Zdrowia podkreśliła znaczenie związku między właściwym nanoszeniem produktów ochrony przeciwsłonecznej a skutecznością współczynnika ochrony przeciwsłonecznej. Niezwykle istotne jest w szczególności częste powtórne nanoszenie produktu ochrony przeciwsłonecznej.
Ponadto, w celu osiągnięcia pożądanego poziomu ochrony wskazanego na filtrze ochronnym, produkty ochrony przeciwsłonecznej należy nanosić w ilościach podobnych do stosowanych przy przeprowadzaniu badań, tj. 2 mg/cm2, co odpowiada 6 łyżeczkom emulsji (około 36 gramów) na ciało przeciętnego dorosłego. Ilość ta jest większa niż zwykle stosowana przez konsumentów. Nanoszenie mniejszej ilości produktu ochrony przeciwsłonecznej prowadzi do nieproporcjonalnego obniżenia ochrony. Na przykład jeśli nanoszona ilość ulega zmniejszeniu o połowę może to spowodować dwu- lub trzykrotne obniżenie zakładanej ochrony.
Linia produktów Sunbrella wraz z cenami dla Pacjenta:
Krem do twarzy SPF 50 z ochroną UVA + UVB + IR NOWOŚĆ – cena ok. 46 zł / 40 g
Krem ochronny do twarzy SPF 50+ ochrona przed fotostarzeniem –– cena ok. 46 zł / 50 g
Kremy ochronne do twarzy SPF 50+ (skóra tłusta i mieszana, skóra z problemami naczyniowymi, skóra sucha i normalna): ok. 31 zł / 50 g
Olejek do opalania SPF 20 – ok. 44 zł / 125 ml
Mleczko ochronne do ciała SPF 15: ok. 39 zł / 200 g
Mleczko ochronne do ciała SPF 30: ok. 42 zł / 200 g
Mleczko ochronne SPF 50: ok. 35 zł / 100 g
Chłodzący balsam po opalaniu: ok. 31 zł / 200 g
Nawilżający samoopalacz o przedłużonym działaniu: ok. 38 zł / 100 g
Linia produktów Sunbrella baby wraz z cenami dla Pacjenta:
Krem ochronny do twarzy dla dzieci i niemowląt od 1. dnia życia – ok. 31 zł / 50 g
Emulsja ochronna do twarzy i ciała dla dzieci od 6. miesiąca życia SPF 30: ok. 35 zł / 100 g
Mleczko ochronne twarzy i ciała dla dzieci od 6. miesiąca życia SPF 50: ok. 42 zł / 100 g