Dzień Walki z Rakiem przypadający na 4 lutego oraz Światowy Dzień Chorego obchodzony przez kościół katolicki 11 lutego to dobry moment, aby raz jeszcze przyjrzeć się sytuacji chorych na czerniaka – jednego z najbardziej złośliwych i agresywnych nowotworów.
Z powodu niskiej świadomości społecznej dot. zagrożenia czerniakiem, nowotwór ten jest rozpoznawany często w bardzo późnym stadium, gdy standardowe leczenie jest już nieskuteczne. Polacy mogliby skorzystać z nowoczesnego leczenia, jednak obecnie jedyna zarejestrowana w Polsce nowoczesna immunoterapia nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ministerstwo Zdrowia właśnie rozpoczęło prace nad programem terapeutycznym dla chorych na zaawansowanego czerniaka, który ma zastąpić procedurę indywidualnych wniosków składanych do wojewódzkich oddziałów NFZ. Jednak do czasu powstania programu pacjentom pozostaje wnioskowanie o nowy lek w ramach programu chemioterapii niestandardowej. Pacjenci czekają na nowy program terapeutyczny dla wspomnianej wyżej immunoterapii, a już w kolejce na rejestrację w Unii Europejskiej czeka kolejny lek stosowany w leczeniu zaawansowanego czerniaka.
Leczenie zaawansowanego czerniaka jest możliwe
Leczenie immunologiczne jest nową, jak dotąd jedyną zarejestrowaną, a zarazem pierwszą od kilkudziesięciu lat, metodą walki z zaawansowanym czerniakiem. Dzięki stymulacji układu immunologicznego istnieje możliwość leczenia pacjentów z rozsianym nowotworem, gdy dotąd stosowane metody zawodzą. W momencie diagnozy prognoza przeżycia dla chorego z zaawansowanym czerniakiem to zaledwie 5-6 miesięcy. Tymczasem, dzięki zastosowaniu immunoterapii, u 25% pacjentów czas przeżycia wydłuża się aż do 2 lat. Stanowi to przełomową, szczególnie w leczeniu onkologicznym, zmianę – znaczenie nowoczesnej terapii podkreśla prof. Piotr Rutkowski, z Kliniki Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Centrum Onkologii-Instytutu w Warszawie oraz współinicjator Akademii Czerniaka.
Jest to jedyna szansa dla osób, dla których nie ma już innej możliwości walki z tym nowotworem. Będziemy próbować wszystkich sposobów, aby umożliwić pacjentom dostęp do nowoczesnych terapii, a tym samym dać im szansę pokonania choroby – mówi Barbara Pepke, prezes Fundacji „Gwiazda Nadziei”. Sytuacja jest dramatyczna, ponieważ czerniak postępuje bardzo szybko i każdy dzień zwłoki w leczeniu może okazać się dla pacjenta tragiczny w skutkach.
Profilaktyka jest niezbędna
W pewnym zakresie można uniknąć tej trudnej sytuacji dzięki wczesnemu rozpoznaniu, która pozwala na łatwe i szybkie leczenie chirurgiczne – poprzez wycięcie czerniaka. Dlatego też kolejnym tematem, którym zajmą się organizacje będzie prowadzenie ciągłych działań promujących prewencję czerniaka: zachęcających do odpowiedzialnego opalania, rezygnacji z solarium oraz zachęcania do regularnych wizyt u dermatologa lub onkologa skóry w celu kontroli znamion. W dłuższej perspektywie, to właśnie odpowiednia i systematyczna profilaktyka ograniczy zachorowalność na ten nowotwór. To dzięki niej można wykryć czerniaka we wczesnym stadium, w którym daje się on całkowicie wyleczyć. – podkreśla prof. Rutkowski. Ważne są inicjatywy promujące profilaktykę. Niezmiernie istotne jest, aby nie przespać stadium czerniaka, kiedy jeszcze jest on w pełni uleczalny. Trzeba zwracać uwagę na wizyty u lekarza i samobadania – mówi Paweł Kruś, reprezentujący stowarzyszenie Polskie Amazonki Ruch Społeczny. Nie należy również zapominać o szkoleniu środowiska medycznego, zwłaszcza specjalistów, w tym lekarzy pierwszego kontaktu i pielęgniarek, którzy jako pierwsi mogą zauważyć podejrzane znamię i uratować życie chorego – dodaje Prezes Fundacji Onkologicznej DUM SPIRO-SPERO Magdalena Kręczkowska.
Ratowanie życia – to dziś nasz priorytet
Aktualnie istotne jest zadbanie o potrzeby osób, które już cierpią na czerniaka. Dlatego stowarzyszenie Polskie Amazonki Ruch Społeczny stworzyła grupę wsparcia dla pacjentów oraz ich rodzin, której celem jest pomoc osobom chorym. Uruchomione zostały również konsultacje internetowe i telefoniczne dla osób dotkniętych tym nowotworem. Nikt nie reprezentuje interesów pacjentów z czerniakiem jesteśmy po to, aby im pomóc– wspólnie deklarują organizacje. Pomoc merytoryczną oraz prawną oferuje także pacjentom Fundacja Onkologiczna DUM SPIRO-SPERO. Dodatkowo Fundacja „Gwiazda Nadziei” postanowiła udostępnić konto zbiórki publicznej chorym na czerniaka, którzy nie mogą czekać na pozytywne rozstrzygnięcia w sprawie finansowania terapii.
W ostatnich latach liczba osób, u których jest diagnozowany, wzrasta coraz szybciej. Dotyka on najczęściej osoby młode, a biorąc pod uwagę pacjentów, którzy zgłaszają się do Fundacji „Gwiazda Nadziei”, możemy mówić o ich bardzo młodym wieku – większość z tych osób nie osiągnęła jeszcze 30 roku życia.